چگونه بر ترس از عاشق شدن و وابستگی (فیلوفوبیا) غلبه کنیم؟

اگرچه عاشق شدن می‌تواند تجربه‌ هیجان‌انگیز و جذابی باشد، اما برای بسیاری از افراد ترسناک به نظر می‌رسد. با این تفاسیر، اعتماد کردن از صمیم قلب به فردی ناآشنا برای به اشتراک‌گذاری عواطف و احساس، کار ساده‌ای به نظر نمی‌رسد و ترس از وابستگی و شکست همواره می‌تواند یکی از نگرانی‌های مسیر عاشق شدن باشد.

اگر شما ازجمله افرادی هستید که از عشق و عاشق شدن هراس دارید، ممکن است این هراس ریشه در ترس‌های عمیق‌تری مانند ترس از آسیب‌پذیری، صدمه دیدن، ترک شدن و تنها ماندن، داشته باشد. در موارد حاد، ترس از وابستگی و عشق به‌صورت فیلوفوبیا بروز پیدا می‌کند. افراد مبتلا به فیلوفوبیا با فکر کردن به عاشقی و وابستگی، اضطراب و ناراحتی روحی و جسمی شدیدی را تجربه خواهند کرد. علائم فیلوفوبیا با نگرانی‌های زودگذر و معمول دوران عاشقی که همه ما آن را تجربه کرده و یا خواهیم کرد، متفاوت است. این علائم بسیار آزاردهنده است به‌طوری‌که ممکن است منجر به ناتوانی فرد در انجام امور روزمره و عادی شود.

فیلوفوبیا (عشق هراسی) چیست؟

فیلوفوبیا به ترس شدید از عاشق شدن یا وابستگی و حفظ رابطه عاطفی گفته می‌شود. این ترس یک نوع اختلال دلبستگی است که می‌‌تواند با مشکلاتی مانند تنهایی، اعتیاد به مواد مخدر و افسردگی همراه باشد.

صرف‌نظر از میزان و شدت ترس از دوست داشتن، باید سریعاً به دنبال درمان و روش‌هایی برای غلبه بر این احساس باشید. روش‌های مختلفی برای غلبه بر ترس از وابستگی و فیلوفوبیا وجود دارد که با به‌کارگیری آنها می‌توان لذت عاشق شدن و دوست داشتن را تجربه کرد. برای رهایی از ترس عاشقی و وابستگی، ابتدا باید دلایل این ترس را بررسی کرد. دلیل ترس بعضی از افراد از عاشق شدن و وابستگی، داشتن تجربه یا تجربه‌های تلخ قبلی است، اما ترس از وابستگی می‌تواند دلایل روان‌شناختی بسیار پیچیده‌تری داشته باشد. آیا ترس از رابطه و عشق با هویت و کاراکتر اشخاص ارتباط دارد یا به دلیل نگرانی از دوطرفه نبودن حس وابستگی است؟

جواب واضحی برای این پرسش وجود ندارد. روابط عاطفی هر کسی مختص خود اوست و هر رابطه‌ای با رابطه دیگر متفاوت است، باابن‌وجود روش‌هایی وجود دارد که می‌توانیم با کمک آنها به دلایل و ریشه‌های ترس از وابستگی و عاشق شدن پی ببریم.

دلایل ترس از عاشق شدن و وابستگی یا فیلوفوبیا:

در ادامه راهکارهای توصیه شده توسط روانشناسان متخصص در زمینه روابط عاطفی، برای غلبه بر ترس از عاشق شدن آورده شده است.

1. تروماهای گذشته و نقش آنها در ترس از عاشق شدن:

اکثر فوبیاهایی که در زندگی تجربه می‌کنیم ازجمله فیلوفوبیا، نوعی مکانیسم یا فرآیندهای دفاعی مغز برای پیشگیری از درد و رنج هستند. تروماها یا ضربات شدید روحی که در گذشته تجربه کرده‌ایم، عامل ایجاد مجموعه‌ای از این مکانیسم‌های دفاعی هستند و ترس از عاشق شدن و دوست داشتن یا وابستگی عاطفی معمولاً ریشه در دل‌بستگی دارد. تجربه احساسات دردناکی مانند ترک شدن در دوران کودکی یا نوجوانی، می‌تواند منجر به ترس و نفرت از نزدیک شدن به دیگران در بزرگ‌سالی شود. به‌عبارت‌دیگر تروماهای تلخ کودکی، یکی از عوامل ترس و هراس از تجربه مجدد درد و رنج مشابه در بزرگ‌سالی است.

2. عدم خودباوری عاملی مؤثر در ترس از عاشق شدن:

تمایل فرد برای برقراری رابطه با دیگران از طریق رابطه با خود آغاز می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، درک و شناخت از خودمان، مرحله اول ورود به سایر روابط انسانی است. باورهای محدودکننده فرد در مورد ارزش‌های درونی خود و تفکراتی مانند کافی و باارزش نبودن و عدم خودباوری، عاملی است که ممکن است باعث شود فرد خود را لایق دریافت عشق نداند و احساس کند در صورت وابستگی و عاشق شدن ممکن است طرد و رها شود. از طرف دیگر این افراد خود را در عشق ورزیدن و محبت کردن ناتوان می‌بینند و از آسیب زدن به دیگران و درنتیجه وابستگی آنها به خود هراس دارند.

3. انتظارات نادرست فرهنگی و ارتباط آن با ترس از دوست داشتن:

هنجارها و باورهای نادرست در مورد روابط عاطفی و ازدواج که ریشه در فرهنگ هر کشوری دارد، می‌تواند عامل ایجاد اضطراب شدید به‌خصوص در افرادی شود که با این هنجارها و باورهای کلیشه‌ای مطابقت ندارند. سنت‌های سخت‌گیرانه در مورد نوع و نحوه شروع و مدیریت رابطه عاطفی، معیارهای متعصبانه برای انتخاب شریک عاطفی و برچسب‌هایی که به افراد در صورت عدم تبعیت از این قوانین زده می‌شود، همه و همه می‌توانند بر آغاز یک رابطه عاطفی تأثیرات منفی بگذارند و عامل بروز ترس از دوست داشتن و عشق در برخی از افراد شوند.

همچنین ببینید : 6 نکته مهم در مورد مشاوره پیش از ازدواج

روش‌های غلبه بر ترس از عشق و وابستگی:

1. در مورد ترس از عشق و وابستگی، با خودتان روراست و صادق باشید.

ابتدا به دنبال ریشه و دلایل ترس خود از عاشق شدن و دوست داشتن باشید.  از خودتان بپرسید “چرا از عاشق شدن می‌ترسم؟”. سپس به دنبال پاسخ صادقانه برای پرسش خود باشید. پاسخ این پرسش قرار است تحولی اساسی و مفید در زندگی‌تان ایجاد کند و فرار از پاسخ دادن به این پرسش می‌تواند به شما آسیب شدیدتری بزند. از طرفی در صورت یافتن پاسخی صادقانه برای این سؤال، قرار نیست به کسی آسیب بزنید.

بنابراین عمیقاً در مورد پاسخ این سؤال فکر کنید. احتمالاً شما از خود عشق نمی‌ترسید و چیزی که باعث فرار شما از عشق و وابستگی می‌شود، ترس‌ درونی‌تان از رها شدن یا تنها ماندن و درد و رنج عاطفی است. به‌عنوان‌مثال، ممکن است درگذشته رابطه عاشقانه تلخی را تجربه کرده باشید، درنتیجه فکر کردن در مورد عاشقی مجدد و دوست داشتن کسی، برایتان ترسناک و دلهره‌آور شده است. ازطرفی‌دیگر ممکن است بخواهید فاصله خود را با دیگران حفظ کنید و  شریک شدن جسم و روحتان با شخص دیگر شما را به‌شدت نگران می‌کند.

روانشناسان معتقدند که هر چه بیشتر از خودمان مراقبت کنیم، احتمال آسیب دیدنمان نیز بیشتر است. آسیب‌هایی که در روابط گذشته یا کودکی تجربه کرده‌ایم، تأثیر چشمگیری در باور ما از سایر افراد و رفتار و عملکرد ما در روابط عاطفی‌مان دارد. زمانی که تجربه تلخی را پشت سر می‌گذاریم، طبیعی است که بیشتر از قبل مراقب خودمان باشیم، اما مسئله حائز اهمیت این است که بتوانیم افراد سمی و آسیب‌زننده را از سایر افراد تفکیک کنیم و از خودمان در برابر این افراد محافظت کنیم. اگر از همه افرادی که به شما ابراز علاقه می‌کنند دوری‌کنید، ممکن است شانس ورود به یک رابطه عاطفی خوب و سازنده را از دست بدهید. بنابراین سعی کنید ابتدا دلایل اصلی ترس از عاشق شدن و وابستگی را لیست کنید و سپس به دنبال پاسخی منطقی برای ترس‌هایتان باشید.

2. احساسات خود را عمیقاً لمس کنید.

زمانی که دلایل ترس خود از وابستگی و عشق را بشناسید، می‌توانید احساساتتان را به بهترین شکل درک کنید. ممکن است مدت طولانی در مورد احساساتتان در شک و تردید باشید، اما با درک بهتر این احساسات در حق خودتان لطف بزرگی خواهید کرد. نگرانی در مورد شکست در رابطه عاشقانه کاملاً طبیعی است. اما به خودتان یادآوری کنید که شما تنها کسی نیستید که این نوع شکست را تجربه می‌کند.

آشنایی با ترس از وابستگی و تأثیر آن بر رفتارهایتان، قدم مثبتی در جهت داشتن یک رابطه عاشقانه رضایت‌بخش و طولانی‌مدت است. عاشق شدن و وابستگی عاطفی همیشه نوعی ریسک به‌حساب می‌آمده و بخش اجتناب‌ناپذیری از مسیر عاشقی است. اگر از وابستگی در این مسیر می‌ترسید، فکر خود را روی آینده و نوع رابطه‌ای که انتظار دارید، متمرکز کنید.

به خاطر داشته باشید هیچ تضمینی وجود ندارد که برای همیشه در رابطه با یک شخص بمانید. بنابراین هیچ‌وقت نباید او را تمام و کمال مال خود بدانید. حتی اگر او شما را ترک کند، شما همچنان لایق دوست داشته شدن هستید. گاهی اوقات ممکن است وقتی متوجه اشتباه بودن ادامه یک رابطه شدید، به‌جای احساس ناراحتی، خوشحال نیز شوید. بنابراین پس از اتمام یک رابطه، از شروع رابطه جدید نترسید؛ بلکه آن را فرصتی دوباره برای آشنا شدن با شخصی مناسب‌تر بدانید.

صحبت کردن با دوستان و خانواده و روان‌تراپی به کنار آمدن با احساس ناراحتی، ناامیدی یا دل‌شکستگی از تجربیات و روابط پیشین، کمک بسیاری می‌کند.

همچنین ببینید : 5 زبان عشق برای ارتباط عاطفی بهتر را بیاموزید

3. کسی را انتخاب کنید که ارزش با شما بودن را داشته باشد.

یکی از دلایل قابل‌درک برای ترس از عشق و وابستگی این است که آن را صد در صد با تجربیات گذشته خود مرتبط می‌دانیم. دلیلی ندارد که شریک عاطفی جدید شما مانند فرد قبلی باشد؛ بنابراین نباید انتظار داشته باشید که رفتارهای او با شما مشابه شریک قبلی‌تان باشد. دید وسیع‌تری نسبت به کسی که دوستش دارید اما در مورد ارتباط با او دچار تردید و دودلی هستید، داشته باشید. رفتار او با شما چگونه است؟ آیا طرز فکرتان مشابه است؟ بینتان اعتماد متقابل وجود دارد؟ آیا اهداف مشترکی دارید؟ با یافتن پاسخ این پرسش‌ها، می‌توانید عملکرد بهتری در انتخاب شریک عاطفی خود داشته باشید.

غر زدن و شک و تردید را کنار بگذارید و نگاه کلی و جامعی به رابطه داشته باشید. اگر به فرد موردعلاقه‌تان احترام می‌گذارید و او را فرد مناسبی برای خود می‌بینید، از همان ابتدای رابطه، تنها به دلیل ترس از عاشق شدن و وابستگی او را از خود نرانید. شاید با گذشت زمان بتوانید کاملاً به او اعتماد کنید.

4. بهتر است بپذیرید که آسیب‌پذیری بخشی از روابط عاطفی است.

صداقت و رک‌گویی با دیگران تقریباً دشوار است. همزمان با غلبه بر ترس از عشق و وابستگی، سعی کنید به‌طرف مقابلتان اعتماد کنید. به‌عبارت‌دیگر از آسیب‌پذیری نترسید. صمیمیت عاطفی برای نزدیک شدن به شخص موردعلاقه‌تان ضروری است.

اگر شما فرد متکی به نفسی هستید، ممکن است احساس کنید که به توصیه‌های شریک عاطفی‌تان احتیاجی ندارید؛ لزومی ندارد که به همه توصیه‌های او عمل کنید اما انعطاف‌پذیری و گوش دادن به صحبت‌های شریک عاطفی‌تان می‌تواند رابطه‌تان را مستحکم‌تر کند. بهتر است شخصی که با او در رابطه عاطفی هستید را هم‌تیمی و بهترین حامی خود بدانید. حتی اگر در گذشته به کسی اعتماد نداشته‌اید، اکنون زمانی است که باید تمام موانعی که برای خودتان ایجاد کرده‌اید را از بین ببرید.

5. بدانید که غلبه بر ترس از وابستگی و عشق زمان‌بر است.

غلبه بر ترس از عاشق شدن یک شبه امکان‌پذیر نخواهد بود. نیازی نیست به‌محض علاقه‌مند شدن به کسی، سریعاً وارد رابطه با او شوید. بهتر است به خودتان فرصت دهید تا ترستان از وابستگی و عشق از بین برود و بتوانید در این فاصله همه جوانب رابطه را سنجیده و پایه‌های اعتماد را بسازید. سعی کنید مرحله‌به‌مرحله و  با آگاهی و هوشیاری کامل به شخص موردعلاقه‌تان نزدیک‌تر شوید. وقتی بالاخره جسارت ریسک کردن را پیدا کردید و به خودتان اجازه عاشق شدن دادید، خواهید دید که دوست داشتن و عشق ورزیدن تجربه بسیار هیجان‌انگیز و شیرینی است.